Laboratoria Przyszłości to inicjatywa edukacyjna realizowana przez Ministerstwo Edukacji i Nauki, a w ramach pierwszej edycji przewidziano prawie 1 miliard złotych wsparcia dla szkół podstawowych w Polsce. Główny cel inicjatywy Laboratoria Przyszłości to inwestycja w nowoczesną edukację, a także rozwijanie kompetencji przyszłości u uczniów.

Tak, robotyka i programowanie zostały uwzględnione!

Aby kształcić kompetencje z zakresu STEAM, współpracę, interdyscyplinarność, kreatywność oraz umiejętności rozwiązywania problemów u młodego pokolenia, od października do połowy listopada 2021 r. samorządowe szkoły podstawowe mogły otrzymać dofinansowanie na zakup nowoczesnych narzędzi edukacyjnych. Przyznane dofinansowanie miały wykorzystać do końca sierpnia 2022 r. Pierwsza edycja programu została zakończona.

Termin składania wniosków o dofinansowanie dla szkół niesamorządowych w drugiej edycji programu oficjalnie minął 19 września. Do programu zgłosiło się około 2 tys. szkół.

Kolejne edycje programu Laboratoria Przyszłości mają objąć szkoły niepubliczne oraz ponadpodstawowe. Oraz prawdopodobnie wszystkie szkoły samorządowe i niesamorządowe, które nie zdążyły złożyć wniosku wcześniej. Termin składania wniosków o dofinansowanie dla szkół prywatnych i ponadpodstawowych jeszcze nie jest znany.

Jednak z dofinansowania warto skorzystać. Tym bardziej, że wyposażenie obowiązkowe dla programu rzeczywiście będzie obowiązkowe dla każdej szkoły w Polsce. Jeżeli szkoła nie zgłosi się do programu i nie nabędzie wyposażenia teraz, i tak będzie musiała kupić sprzęt obowiązkowy - ale z własnych środków.

Pod szerokim pojęciem sprzętu kryje się też ważne wyposażenie dla szkolnej pracowni robotyki: zestawy do robotyki i programowania, programowalne roboty, części zapasowe, maty edukacyjne, oraz nieocenione pomoce dydaktyczne, jak biblioteka modeli 3D lub robotów RoboCamp razem ze scenariuszami lekcji.

Bez wątpienia warto wziąć udział w programie MEN, więc przejdźmy do konkretów.

Harmonogram 2. edycji Laboratoriów Przyszłości¶

Druga edycja programu Laboratoria Przyszłości, czyli środki na nowoczesny sprzęt STEM dla szkół podstawowych niesamorządowych oraz dla podstawowych polskich szkół za granicą, oficjalnie się zakończyła.

Przyjmowanie zgłoszeń oficjalnie się zakończyło, jednak kilka dni po terminie formularz na oficjalnej stronie programu wciąż działa. Przy pomocy formularza dyrektor szkoły miał złożyć wniosek z zadeklarowaną kwotą wsparcia. Formularz i proces wnioskowania omawiamy poniżej.

Ważne daty 2. edycji programu Laboratoria Przyszłości:

• 19 września 2022 – koniec przyjmowania zgłoszeń
• 30 czerwca 2023 – ostateczny termin na dostarczenie zamówionego wyposażenia Laboratoriów Przyszłości do szkół

Szkoły biorące udział w 2. edycji nie mają żadnych dodatkowych ograniczeń czasowych w kwestii wykorzystania przyznanego dofinansowania. Najważniejsze jest to, żeby sprzęt znalazł się w szkole z dniem 30 czerwca 2023 r.

Tym razem szkoły mają więcej czasu na przyjrzenie się swoim potrzebom i wybranie wyposażenia, z którego naprawdę będą korzystać - to świetna informacja. Ale zwlekać nie warto. Jeśli chcemy uniknąć powtórki z poprzedniej edycji (kiedy na dobry sprzęt trzeba było czasem czekać miesiącami), lepiej nie odkładać zakupów na ostatnią chwilę.

Co można kupić do szkoły w ramach programu?¶

Na początku grudnia 2021 został opublikowany zaktualizowany katalog Laboratorium Przyszłości, w którym znajdziemy wyposażenie, narzędzia oraz sprzęt dla szkoły, na który można otrzymać dofinansowanie. Katalog można pobrać z oficjalnej strony ministerstwa.

Konsultacje odnośnie pozycji katalogu dla 2. edycji oficjalnie trwały do 30 marca 2022 r. Oficjalnie MEN dopuszcza modyfikowanie pozycji wyposażenia także po tym terminie, lecz w praktyce wciąż obowiązuje wersja katalogu z grudnia 2021.

Nie powstały żadne ograniczenia w zakresie dostawców sprzętu.

Sposób realizacji zakupów MEN rekomenduje powierzyć bezpośrednio szkołom, które najlepiej wiedzą czego potrzebują ich uczniowie i nauczyciele.

Wyposażenie podstawowe¶

Oprócz wyposażenia do wyboru, w katalogu jest kilka pozycji obowiązkowych, które szkoła musi już posiadać lub zakupić w ramach programu:

• drukarka 3D z akcesoriami, w tym filament
• mikrokontroler z czujnikami i akcesoriami
• lutownica/stacja lutownicza z gorącym powietrzem
• zestaw audio-video: kamera przenośna cyfrowa i aparat fotograficzny wraz z akcesoriami, statyw, mikroport, gimbal, mikrofon kierunkowy, oświetlenie do nagrań

Wyposażenie dodatkowe¶

Pozostałe środki można wydać na inne pozycje z katalogu, a jest z czego wybierać.

Wyposażenie dodatkowe znajdziemy w zakładkach katalogu: wyposażenie stanowisk do pracy technicznej/narzędziowej, narzędzia, robotyka, AGD, materiały eksploatacyjne, audio-wideo, pomoce projektowe, BHP. Do wyboru jest w sumie 175 różnych pozycji - od wysoce wyspecjalizowanego sprzętu do patelni.

Scenariusze lekcji RoboCamp można zakupić jako biblioteka modeli 3D lub robotów online. Co ważne, oprócz multimedialnych scenariuszy lekcji, dostęp do platformy RoboCamp umożliwia nauczycielom korzystanie ze szkoleń na temat robotyki, programowania, a także druku i projektowania 3D. Regularnie aktualizujemy i dodajemy nowe materiały - zobacz jakie szkolenia są dostępne teraz.

Uwaga na sprzęt niskiej jakości! Na rynku dostępne są narzędzia edukacyjne łudząco podobne do szeroko uznanych produktów. Często są to produkty tańsze, dostępne przez nieoficjalne kanały sprzedaży. Niestety, niższa cena zawsze wiąże się z niższą jakością sprzętu, który przecież ma być wykorzystywany przez 5 lat! Radzimy unikać takich produktów i kupować wyposażenie bezpośrednio ze sklepu producenta, lub od uznanych oficjalnych dystrybutorów.

Wyposażenie niefinansowane¶

Ze środków Laboratoriów Przyszłości nie można kupić komputerów, laptopów (chyba, że do drukarki 3D), ani monitorów czy tablic interaktywnych.

Wsparcie na te pozycje przewiduje Krajowy Plan Odbudowy, w ramach którego planowane jest wyposażenie szkół w laptopy, nowoczesne łącze internetowe oraz zestawy do nauczania zdalnego.

Ile pieniędzy dostanie szkoła?¶

W oficjalny komunikacie czytamy:

”wszystkie szkoły w Polsce otrzymają co najmniej 300 zł na ucznia”

W praktyce wszystko zależy od liczby uczniów oraz od zadeklarowanych potrzeb szkoły. Oto kryteria programu dla szkół podstawowych:

• do 100 uczniów = maksymalnie 30 000 zł
• od 101 do 200 uczniów = maksymalnie 60 000 zł
• od 201 do 234 uczniów = maksymalnie 70 000 zł
• co najmniej 235 uczniów = maksymalnie 300 zł na każdego ucznia

Wkład własny nie jest wymagany.

Duże szkoły muszą mieć na względzie Prawo zamówień publicznych. Mówiąc krótko, zakup sprzętu o wartości powyżej 130 000 zł wiąże się z obowiązkiem zorganizowania przetargu.

Kwota dofinansowania dla szkoły to jedna z kilku informacji, które koniecznie trzeba podać we wniosku, a więc tą decyzję trzeba podjąć szybko. Warto przemyśleć ją pod kątem sprzętu, w który chcemy wyposażyć szkołę. Co dokładnie warto kupić dla szkoły podstawowej omawiamy na naszym specjalnym szkoleniu - zapisz się na kolejną edycję.

W 1. edycji programu szkoły miały około 2 miesięcy na wydanie większości przyznanych środków. Co najmniej 60% środków musiało zostać wydane do końca 2021 roku, a maksymalnie 40% można było wydać później. Na szczęście terminy nie obowiązywały dostawy. Sprzęt miał pojawić się w szkole do 1 września 2022 r.

Harmonogram 2. edycji programu daje szkołom więcej czasu na podjęcie decyzji i zrobienie zakupów, ale nie na zadeklarowanie udziału! Formularz aplikacyjny dla szkoły niesamorządowej można było wysłać do 19 września 2022 r. Kilka dni po formularz wciąż działa, jednak nie znaleźliśmy informacji czy zgłoszenia wysłane po terminie zostaną rozpatrzone.

Jakie są zobowiązania szkoły?¶

Każda szkoła biorąca udział w programie Laboratoria Przyszłości musi zaakceptować zobowiązania wynikające z otrzymania wsparcia.

1. Udostępnienie sprzętu do realizacji zajęć (na 1 września 2022 r. dla 1. edycji lub na 30 czerwca 2023 r. dla 2. edycji), a także instalacja wyposażenia i przeszkolenie osób prowadzących z nim zajęcia.
2. Uwzględnienie podczas prowadzenia zajęć treści doradztwa zawodowego dla szkoły podstawowej.
3. Spełnienie wytycznych w zakresie oznaczenia (informacje poniżej).
4. Udział w badaniach i ankietach ewaluacyjnych do dnia 31 sierpnia 2027.
5. Wykorzystanie sprzętu podczas zajęć w co najmniej 5 kolejnych latach szkolnych, podczas średnio minimum 3 godzin zajęć w każdym tygodniu nauki począwszy najpóźniej od roku szkolnego 2022/2023.
6. Wyznaczenie szkolnego koordynatora.
7. Dzielenie się dobrymi praktykami oraz wymienianie się wiedzą z innymi szkołami.

Podstawę prawną dla 1. edycji programu stanowi Uchwała nr 129 Rady Ministrów z dnia 29 września 2021 r. Można się z nią zapoznać pod tym linkiem.

Warto zauważyć, że na przeszkolenie nauczycieli nie zostały przewidziane środki. W katalogu nie znajdziemy pozycji "szkolenia". Jeżeli szkoła chce się z tego punku wywiązać, musi przeprowadzić szkolenia na swój koszt, lub wybrać taki sprzęt, którego integralną część stanowią szkolenia. Szkolenia dla nauczyciela są dostępne na przykład poprzez platformę RoboCamp, która według katalogu jest definiowana jako biblioteka modeli 3D.

Wytyczne w zakresie oznaczenia są dostępne na podstronie programu Laboratoria Przyszłości.

Szkoła ma obowiązek oznaczyć sprzęt zakupiony ze środków programu, zamontować tablicę informacyjną, wywiesić plakaty, a także zamieścić kilka informacji w internecie - na stronie internetowej szkoły oraz w mediach społecznościowych. Przez okres 5 lat trzeba w sumie wyprodukować ok. 20 publikacji dokumentujących wykorzystanie sprzętu. Ponadto szkoła musi zgodzić się na udostępnienie wyprodukowanych przez siebie materiałów organizatorowi, a także wyznaczyć nauczyciela i uczniów, którzy potencjalnie użyczą swojego wizerunku do promocji programu.

Uwaga na treść publikacji! MEN zaleca załączenie zdjęć i filmów z wizerunkiem uczniów do każdej publikacji, ale pamiętajmy, że publikacja wizerunku dziecka wymaga każdorazowo zgody obojga rodziców. Bez niej publikacja będzie bezprawna.

Jakie będą konsekwencje, jeśli szkoła nie wywiąże się ze zobowiązań? Aktualnie MEN jeszcze nie udziela informacji na ten temat.

Jak skorzystać z programu Laboratoria Przyszłości?¶

Skorzystanie ze wsparcia ma być proste, przyjemne, a także szybkie.

Wnioski są przyjmowane elektronicznie na oficjalnej stronie programu www.gov.pl/web/laboratoria. Formularz zgłoszeniowy dla podstawowych szkół niesamorządowych oraz dla polskich szkół za granicą był oficjalnie otwarty do 19 września.

Procedura wnioskowania o środki¶

1. Szkoła składa wniosek przez gov.pl/laboratoria
2. Organ Prowadzący otrzymuje i weryfikuje wniosek szkoły, następnie składa wniosek o udzielenie wsparcia na gov.pl/laboratoria
3. Wojewoda otrzymuje wniosek organu
4. Prezes Rady Ministrów przyznaje wsparcie finansowe
5. Wojewoda wypłaca środki Organowi Prowadzącemu w formie przelewu na konto
6. Szkoła otrzymuje środki od Organu Prowadzącego (opcjonalnie)

Dlaczego ostatni krok procedury jest opcjonalny? Przekazanie środków na zakup wyposażenia szkołom jest oficjalną rekomendacją MEN, ale nie jest wymagane. Jeśli do takiej sytuacji dojdzie, to na Organie Prowadzącym spoczywa obowiązek realizacji zakupu sprzętu i dostarczenia go do szkół.

Formularz zgłoszeniowy dla szkoły¶

Formularz zgłoszeniowy dla szkoły składa się z 4 stron.

Szkoły muszą najpierw podać podstawowe dane: nazwa szkoły, numer RSPO, wnioskowana kwota wsparcia, dane adresowe oraz dane reprezentanta szkoły do kontaktu. Kolejna strona wniosku zbiera dane statystyczne o wyposażeniu - co szkoła już posiada i co planuje kupić. Należy tu podkreślić, że informacje udzielone w tym zakresie mają charakter czysto statystyczny i nie są wiążące.

Następnie trzeba podać adres email właściwego Organu Prowadzącego (uwaga na literówki! jeśli zrobimy błąd w adresie, wniosek nie dotrze). Na sam koniec musimy zaznaczyć (skrócone poniżej) oświadczenie:

"szkoły objęte wsparciem finansowym (...) są obowiązani, w terminie do dnia 31 sierpnia 2027 roku, do wypełniania drogą elektroniczną ankiet (...) mających na celu ewaluację realizacji niniejszej uchwały lub zbadanie stanu wyposażenia szkół (...) oraz do udziału w badaniach, ewaluacjach i działaniach informacyjnych."

Dlatego dane osoby kontaktowej podanej we wniosku powinny być ważne co najmniej do końca sierpnia 2027 r.

Szkoła ma wysłać jeden wniosek. Co zrobić jeśli popełniliśmy błąd? W razie pomyłki należy wysłać drugi, poprawiony wniosek, a także osobno powiadomić właściwy Organ Prowadzący.

Wnioski mają być rozpatrywane na bieżąco i indywidualnie dla każdej szkoły, żeby środki finansowe trafiły do szkół jak najszybciej. Wsparcie finansowe ma być przekazywane w całości z góry w formie przelewu. Szkoły biorące udział w 1. edycji muszą wykorzystać przyznane środki w 60% do końca roku 2021, a pozostałą kwotę do 31 sierpnia 2022 r. Za to te szkoły, których środki zostały przyznane podczas 2. edycji Laboratoriów Przyszłości mają wykorzystać je do końca czerwca 2023 r.

Zgłoszenia szkół niesamorządowych były oficjalnie przyjmowane tylko do 19 września 2022. Spóźnialscy mogą próbować wysłać wniosek po terminie, lub zaczekać na kolejną edycję programu.

Im szybciej zgłosimy szkołę do programu, tym więcej czasu będziemy mieć na realizację zakupów. A zorganizowanie laboratorium w szkole to nie lada wyzwanie organizacyjne. Na szczęście wszystkich potrzebnych informacji o pracowni robotyki i programowania w szkole podstawowej można dowiedzieć się od zespołu RoboCamp.

Jaki sprzęt wybrać?¶

W przygotowaniu wyposażenia do szkoły pomoże Ci gotowy projekt pracowni, opracowany przez ekspertów zgodnie z najlepszymi praktykami dydaktycznymi.

Pracownia RoboCamp obejmuje wyposażenie dla szkoły z zakresu robotyki - a więc i programowania. Znajdziesz tam również produkty do druku 3D, sprzęt audio-video przydatny między innymi do prowadzenia lekcji online, i inne pozycje obowiązkowe.

Wypełnij ankietę, a my wyślemy Ci projekt pracowni dla Twojej szkoły. Zajmie Ci to tylko 5 minut.

Projekt pracowni od RoboCamp zawiera:

• szczegółową listę wyposażenia
• kompleksową wycenę kosztów
• szkolenia dla nauczyciela
• scenariusze lekcji z materiałami dla nauczyciela i ucznia
• różne opcje dopasowane do różnych budżetów

To nie wszystko. Wraz z wyceną otrzymasz od nas wyjątkowy podręcznik RoboBook, czyli wszystko co musisz wiedzieć o robotyce i nauce programowania w szkole.

W tym bezpłatnym e-booku przygotowanym na podstawie lat doświadczeń (już ponad 15!) zespołu RoboCamp znajdziesz wszystkie ważne informacje o nauczaniu robotyki w szkole, w tym recenzje najpopularniejszego sprzętu, analizę przykładowej pracowni, dokładny przebieg lekcji, opis ścieżki rozwoju nauczyciela robotyki i wiele więcej.

Z okazji programu Laboratoria Przyszłości organizujemy także bezpłatne szkolenia online “Laboratoria Przyszłości: Pracownia robotyki w szkole”.

To jedyne w swoim rodzaju szkolenie stworzyliśmy z myślą o szkołach, dyrektorach i nauczycielach, którzy chcą skorzystać ze wsparcia programu, by postawić na programowanie i robotykę - umiejętności, które zagwarantują uczniom najlepszy start w przyszłość.

Każdy uczestnik szkolenia dowie się:

• co warto wybrać do pracowni z produktów aktualnie dostępnych na rynku;
• na co dokładnie można otrzymać dofinansowanie;
• jak przygotować siebie i uczniów do lekcji robotyki;
• jakie błędy popełniały szkoły podczas poprzedniej edycji programu;
• na co uważać planując zakupy;
• jak zorganizować pracownię na szóstkę i nie popełnić kosztownych błędów.

Uwaga! Jest to specjalne szkolenie, które będzie dostępne bezpłatnie w ograniczonej liczbie terminów.

Nowe informacje na temat programu Laboratoria Przyszłości pojawiają się stopniowo, dlatego treść tego artykułu jest aktualizowana.