Czy masz już robota pod swoim dachem? Robotyka podbija świat edukacji i nic w tym dziwnego. Żaden inny przedmiot szkolny nie oferuje tak dużo konkretnej wiedzy w tak atrakcyjnym opakowaniu. Od programowania i myślenia algorytmicznego po kompetencje miękkie i umiejętności manualne – robotyka rozwija je wszystkie.

Pierwotnie robotyka edukacyjna pojawiła się w domach majsterkowiczów i w ośrodkach zajęć pozaszkolnych, więc włączenie jej do nauki w domu powinno być dość łatwe. Prawda?

Niewątpliwie pod pewnymi względami jest to łatwiejsze, ale robotyka w domu wciąż stanowi dla wielu osób wyzwanie. Jeśli więc zastanawiasz się nad dodaniem robotyki do programu nauczania w domu, poświęć chwilę na przeczytanie tego artykułu – ułatwisz sobie zadanie.

Powody, dla których warto zacząć: dlaczego robotyka w domu?¶

Od wielu lat szkoły starają się kłaść coraz większy nacisk na rozwój takich kompetencji jak kreatywność, umiejętność logicznego myślenia, rozwiązywania problemów i współpracy. Są to kompetencje, które nie dezaktualizują się wraz ze zmieniającą się rzeczywistością i pozwalają na łatwą adaptację do nowego otoczenia.
- Dlaczego warto uczyć dzieci programowania?

Robotyka edukacyjna rozwija umiejętności przyszłości. Umiejętności cyfrowe, myślenie algorytmiczne, debugowanie, kreatywność, wyobraźnia przestrzenna i kodowanie to znacznie więcej niż popularne słowa kluczowe związane z edukacją cyfrową. Dzięki otaczającej nas stale zmieniającej się i ulepszanej technologii te uniwersalne umiejętności są obecnie bardzo pożądane. A w przyszłości będą liczyć jeszcze bardziej.

Zabawa robotami przygotowuje Twoje dzieci na przyszłość.

Zwróć też uwagę na natychmiastowe korzyści: wzrost zainteresowania nauką, rozwijanie zdolności poznawczych, trenowanie cierpliwości, ćwiczenie determinacji i motywacja do dalszej nauki. Małe dzieci chłoną wiedzę jak gąbki, więc tak naprawdę to jest przepis na ich sukces edukacyjny.

Pamiętaj, że zestawy robotów są nie tylko dla dzieci. Jeśli kiedykolwiek miałeś ochotę majstrować przy małych silnikach, elektronice i czujnikach, teraz masz szansę. Niewykluczone, że Ty również nauczysz się czegoś przez zabawę!

Jeśli potrzebujesz więcej powodów, zapoznaj się z tym artykułem, w którym szczegółowo wyjaśniamy dlaczego wszyscy powinniśmy poświęcić więcej czasu na uczenie dzieci programowania.

Przygotowanie: kto ma kwalifikacje żeby majstrować z robotami?¶

Ty! Jeśli ten temat Cię ciekawi, najważniejszy test zdałeś z wynikiem pozytywnym.

W robotyce edukacyjnej chodzi o naukę od zera, więc na początku nie potrzebujesz żadnej zaawansowanej wiedzy. Musisz wiedzieć tyle, że roboty potrzebują silników do poruszania się, czujników do interakcji z otoczeniem, a dedykowany język programowania wszystkimi nimi steruje.

Roboty na poziomie podstawowym są dość łatwe do kontrolowania i programowania. Niektóre z nich mają w pudełku samouczki lub pomocne przewodniki. Trudniej jest dostać instrukcje krok po kroku z wyjaśnieniami, ale działają cuda w procesie uczenia się, więc wypatruj ich gdzie możesz. Możesz też wyciągnąć rękę do internetowych społeczności uprawiających naukę w domu, lub wspomóc swoje zajęcia gotowymi planami lekcji, takimi jak nasze. Kiedyś sami nauczyliśmy robotyki, więc zadbaliśmy o to, żeby wszystkie materiały były wysokiej jakości i łatwe w użyciu.

Z biegiem czasu Twoje dziecko będzie prawdopodobnie sięgało po bardziej zaawansowane zestawy robotyki z odsłoniętą elektroniką. Możesz wówczas zaktualizować swoją wiedzę na temat obchodzenia się z elektrycznością i obwodami – bezpieczeństwo najważniejsze.

Nie bój się rozpocząć swojej przygody z robotyką. Będziesz potrzebować materiałów lub gotowego programu nauczania jako wsparcia, ale ta droga będzie satysfakcjonująca i przyjemna zarówno dla Ciebie, jak i dla Twojego dziecka. Jeśli potrzebujesz wskazówek jak zorganizować i ustrukturyzować lekcję, zapisz się na jedno z naszych bezpłatnych szkoleń online.

Za mały na robotykę: kiedy zacząć kodowanie i zabawę z robotami?¶

Zaletą robotyki w domu jest to, że możesz zacząć kiedy tylko chcesz. Jedynym ograniczeniem „czasowym”, którego nie można przeskoczyć, jest wiek dziecka.

Wiek uczniów ma kluczowe znaczenie w robotyce.

Ogólnie rzecz biorąc, jeśli Twój uczeń ma sześć lat, może zacząć kodować. Jednak na tym wczesnym etapie najprawdopodobniej będzie trzeba rozdzielić programowanie i budowanie. Tylko i wyłącznie dlatego, że wystarczająco dobry zestaw robotyki dla tej grupy wiekowej nie został jeszcze wyprodukowany.

Mimo, że zestawów do robotyki dla takich małych dzieci jest niewiele, to istnieje wiele gotowych robotów, które można programować. Tutaj znajdziesz listę. Większość z nich wygląda przyjaźnie i uroczo, co zachęci dziecko do interakcji. Ale nawet jeśli roboty różnią się wyglądem, to pamiętaj, że większość z nich ma podobne możliwości, więc zakup kilku modeli raczej nie przełoży się na postępy Twojego dziecka.

Bardziej kontrowersyjne pytanie brzmi: czy czterolatki mogą programować? Aby uczyć się programowania, trzeba umieć czytać, liczyć, rozróżniać kierunki i być w stanie skupić się na jednym zadaniu przez ponad 30 minut. Dla czterolatka może okazać się to za trudne.

Niemniej wprowadzanie elementów myślenia algorytmicznego lub tworzenie sekwencji zadań do wykonania jest zdecydowanie osiągalne I to nawet bez ekranu! A ponieważ większość takich produktów została zaprojektowana z myślą o dzieciach i rodzicach bawiących się razem, takie produkty są idealne do nauki w domu.

Większość sprzedawanych obecnie zestawów do robotyki zawiera oficjalne rekomendacje odnośnie wieku użytkownika, czyli dziecka. Niestety nie zawsze są wiarygodne. Dlatego przed zakupem zestawu do robotyki spróbuj znaleźć bezstronne opinie na temat jego możliwości budowy i programowania. Jeśli chcesz przeczytać recenzje zestawów robotyki RoboCamp, przejdź tutaj.

Stanowisko do nauki: gdzie budować i testować roboty, które potrafią wirować, pełzać, skakać, biegać…¶

Wszystkie roboty potrzebują miejsca, po którym będą mogły sunąć naprzód. Gładka, płaska powierzchnia jest najlepsza do testowania robotów mobilnych i doskonale nadaje się również do ich składania. Możesz pracować na dużym biurku, ale podłoga pokryta specjalną gumową matą do testowania czy nawet dużym kawałkiem tektury, również spełni swoje zadanie.

Unikaj małych, zagraconych przestrzeni, ponieważ w takim otoczeniu ciężko się pracuje. Właśnie w takich miejscach części mają tendencje gubić się bezpowrotnie.

Pamiętaj, aby wziąć pod uwagę sam zestaw do robotyki. Jeśli nie został wyposażony w pudełko do przechowywania i sortowania, będziesz musiał samodzielnie wynaleźć podstawowy system przechowywania, żeby chronić delikatniejsze elementy i przedłużyć ich życie. Wykorzystaj nieużywane pudła trzymane w domu lub odwiedź sklep IKEA, aby kupić solidne (i przetestowane!) pojemniki SAMLA.

Niektóre projekty i lekcje mogą obejmować rysowanie, naklejanie, wystrzeliwanie, wznoszenie labiryntów i inne, więc warto mieć w pobliżu podstawowe artykuły papiernicze. Upewnij się, że masz mazaki w kolorze czarnym (śledzenie linii), czerwonym i zielonym (wykrywanie kolorów), nożyczki, kawałek sznurka (wciąganie), taśmę klejącą i karton (wykrywanie przeszkód).

Procesowi twórczemu może czasem towarzyszyć bałagan, więc chroń swoje meble i pamiętaj, że lawina kreatywności jest przy tym gwarantowana!

Sprzęt do robotyki: jakie roboty są najlepsze do nauki w domu?¶

Każdy robot jest nieco inny i oferuje różne korzyści jako narzędzie edukacyjne. Zanim będziesz w stanie samodzielnie wskazać najlepszy zestaw do robotyki dla swojego dziecka, oto kilka praktycznych zasad jak wybierać roboty dla dzieci.

Przede wszystkim bardzo małe dzieci nie powinny bawić się bardzo małymi częściami. Ze względów bezpieczeństwa (jak wiele etykiet ostrzega), ale także dlatego, że ich umiejętności motoryczne jeszcze się w pełni nie rozwinęły. Ta bariera może sprawić, że budowanie robota będzie frustrować zamiast stymulować. Przecenienie umiejętności dziecka może łatwo zniechęcić je do nauki.

Selekcja dla bardzo małych i początkujących:: Littlecodr, Dash, Photon, mTiny, Robot Turtles, Sphero, Early Simple Machines

Z drugiej strony niedocenianie umiejętności dziecka sprawi, że robotyka będzie dla niego zwyczajnie nudna. Ten problem pojawia się już u siedmiolatków. Dlatego tak ważna w tym wieku jest możliwość zmiany konstrukcji robota lub nawet jego całkowitej przebudowy. Twój młody inżynier może dojść do wniosku, że gotowy robot jest bardzo uroczy bo ładnie wygląda, ale z pewnością się rozczaruje kiedy odkryje, że nie może rozmontować przekładni i zobaczyć mechanizmów ukrytych w środku.

Szerokie możliwości programowania są równie ważne. Podstawowy język graficzny będzie nieuchronnie prosty (a nawet prymitywny), ale jeśli zestaw do robotyki można kodować w kilku językach programowania, możesz upiec dwie pieczenie na jednym ogniu – rozwinąć umiejętności programistyczne i zaoszczędzić pieniądze.

Roboty dla uczniów na podstawowym i średnio-zaawansowanym poziomie: LEGO® Education WeDo 2.0, SPIKE Prime, Edison, Ozobot EVO, micro:bit, mBot Ranger, LOFI CODEBOX

Edukatorzy i uczniowie na poziomie zaawansowanym mają najszerszy wybór narzędzi do robotyki. Mogą zdecydować się na zestaw umożliwiające zbudowanie wielu robotów, wybrać wszystkie części pojedynczo, a nawet samodzielnie je tworzyć! Jednak Twój uczeń musi mieć wcześniejsze doświadczenie z łatwiejszymi zestawami, inaczej ten poziom okaże się przytłaczający. Na marginesie, zaawansowana elektronika zwykle jest programowana w językach tekstowych, co samo w sobie jest umiejętnością wpisywaną do CV.

Propozycje dla zaawansowanych: LEGO® Education MINDSTORMS EV3, Makeblock Ultimate 2.0, Tello EDU, and of course – Arduino

Jeśli masz już trochę doświadczenia z robotyką edukacyjną, możesz spróbować zestawić możliwości zestawu z obecnym poziomem umiejętności i wiedzy Twojego dziecka. Zwróć też uwagę na to, co lubi. Czy woli montować złożone konstrukcje, czy raczej eksperymentuje z kodem? Zawsze wybieraj ten zestaw do robotyki, który ma wystarczająco duży potencjał, żeby dalej pobudzać rozwój Twojego dziecka.

Lista zakupów: Wszystko czego potrzebujesz na start¶

Jeżeli masz dosyć teorii i już postanowiłeś, że chcesz zacząć bawić się w robotykę edukacyjną tu i teraz, to lepiej przygotuj sobie listę zakupów. Na szczęście nie jest długa.

Czego potrzebujesz żeby zacząć robotykę w domu?

• Preferowany zestaw do robotyki – do wyboru, do koloru!
• Akumulatorki i ładowarka do zasilania Twojego robota
• Komputer lub laptop lub tablet do opisania poleceń w formie kodu, który robot ma wykonać
• Dedykowane środowisko programistyczne, które przetłumaczy Twój kod robotowi
• Interaktywne lekcje RoboCamp, które pokażą Ci jak łatwa i wartościowa może być nauka przez zabawę

Najlepsze urządzenie do programowania w dużej mierze zależy od zestawu do robotyki, który wybierzesz. Ogólnie rzecz ujmując, małe dzieci uczą się bardziej intuicyjnie pracując z tabletami, co producenci uwzględniają w swoich produktach. Jednak trzeba wiedzieć, że jeśli aplikacja do kodowania robotów jest dostępna zarówno na komputer, jak i na tablet, to często w praktyce oznacza, że wersja na tablet jest okrojona.

Możesz wybrać którekolwiek urządzenie wolisz, lecz pamiętaj, że długofalowo to komputer i laptop dają więcej możliwości.

Często popełniane błędy: Jak uniknąć 3 najczęstszych pułapek¶

Z naszej perspektywy robotyka prowadzona w domu i tak rozwiązuje kilka uporczywych problemów, z którymi codziennie zmagają się nauczyciele.

Po pierwsze, nie ogranicza Cię dzwonek. Możliwość przedłużenia lekcji znacznie zwiększa liczbę projektów, które możesz stworzyć oraz liczbę zestawów do robotyki, których możesz użyć. Po drugie, mimo że nadal musisz trzymać się budżetu, masz znacznie większą swobodę w wyborze odpowiedniego sprzętu. Co więcej (i co chyba najważniejsze) możesz bardzo uważnie śledzić postępy ucznia i dostosowywać zarówno materiał do nauki, jak i sprzęt tak, aby jak najlepiej stymulować jego rozwój.

Ale jak zapewne można się spodziewać, nie wszystko w robotyce domowej jest różowe.

Chociaż masz większą swobodę kupowania robotów, to najprawdopodobniej będziesz musiał kupować je częściej. Na szczęście możesz poszerzyć możliwości posiadanego zestawu (i przedłużyć jego użytkowanie!), dzięki dodatkowym materiałom edukacyjnym lub nowemu programowi nauczania. Nowe projekty mogą łatwo sprawić, że dziecko zobaczy zestaw w nowym świetle i pobudzą jego kreatywność.

Kolejna przeszkoda może być trudniejsza do pokonania. Robotyczne projekty tworzone w parach lub małych grupach pozwalają dzieciom rozwijać umiejętności społeczne, usprawnić komunikację i ćwiczyć współpracę na rzecz wspólnego celu. Niektóre dzieci uczą się w ten sposób nawet szybciej. Robotyka w nauczaniu domowym także może czasem obejmować pracę w grupach. Jak to zrobić? Zastanów się nad zaproszeniem innych dzieci na wspólną sesję robotyki.

W miarę pracy z różnymi narzędziami nieuchronnie odkryjesz, że nie wszystkie roboty są równie niezawodne. Części elektroniczne mogą zawodzić, lub co gorsza, wyświetlać niedokładne odczyty. Części konstrukcyjne mogą się szybko zużywać, pękać, a niektóre mają wady produkcyjne. W niektórych przypadkach stworzony kod nie do końca przekłada się na działanie robota tak, jak powinien. Niestety nie ma tutaj prostego rozwiązania. Czytaj szczegółowe recenzje sprzętu, proś społeczność entuzjastów robotyki lub ekspertów o rady i nie bój się reklamować wadliwe zestawy.

Wreszcie pamiętajcie, że błędy są nieodłączną częścią procesu uczenia się. Zamiast się na nich skupiać, cieszcie się tą edukacyjną podróżą w świat robotów i majsterkowania!